29.11.2020
Çölyak hastalığı nedir denildiÄŸinde kısaca; çölyak, gluten ürünlerine karşı ince bağırsakta gerçekleÅŸen olumsuz bir reaksiyon dolayısıyla ortaya çıkan bir sindirim sistemi hastalığıdır, diyebiliriz. Halk arasında gluten alerjisi olarak da bilinen çölyak hastalığının belirtileri her bireyde kendini farklı bir ÅŸekilde göstermektedir. Bu yüzden çölyak hastalığının belirtileri nedir sorusuna her zaman kesin bir cevap vermek pek de mümkün deÄŸildir.
Çölyak hastalığı, ailesinde bu hastalığa sahip kiÅŸiler olan bireylerde daha sık görülmektedir. Çölyak bulaşıcı olmamakla beraber, genetik bir hastalık olarak adlandırılabilir. Genetik bir hastalık olmasına raÄŸmen, çölyak olan bir bireyin çocuklarının da kesinlikle çölyak olacağını söylemek pek doÄŸru olmaz.
Öte yandan çölyak hastalığı vücutta doÄŸumdan itibaren kendini göstermeyebilir, çölyak hastalığı belirtileri kendisini ilerleyen yaÅŸlarda gösterebilir. Hastalığın ilerleyen yaÅŸlarda ortaya çıkmasını tetikleyen etmenler ciddi stres, sıkıntı, baskı ve benzeri durumlar olabilir.
Çölyak hastalığı belirtileri, her yaÅŸ grubuna ve her bireye göre deÄŸiÅŸkenlik gösterebilir. Bu hastalığın çocuklarda kronik ishal, kusma, kilo kaybı, iÅŸtahsızlık gibi belirtileri bulunurken, yetiÅŸkinlerde ise kansızlık, kemik zayıflığı, yorgunluk ve karın aÄŸrıları gibi çok çeÅŸitli ve acı verici belirtileri vardır. Ayrıca fiziksel belirtilerinin yanı sıra çocuklarda sinir ve öfke de çölyak hastalığının en önemli belirtilerinden biri olarak gösterilir. Yani Çölyak hastalığının vücutta hem psikolojik hem de fiziksel etkileri vardır.
Her birey için farklılık gösteren bu belirtilerin aynı zamanda ÅŸiddetleri de kiÅŸiden kiÅŸiye deÄŸiÅŸiklik gösterebilmektedir. Bu yüzden çölyak hastalığının tanısı kesinlikle bir gastroenterolog gözetiminde koyulmalıdır. EÄŸer sizde çölyak hastalığı olduÄŸunu düÅŸünüyorsanız, semptomlarınızı uzman bir doktora anlatarak bilgi almalısınız.
Ä°lginizi çekebilir: Çölyak Hastalığı Neden Olur? Kalıcı Bir Hastalık Mıdır?
Daha önce de belirttiÄŸimiz gibi çölyak hastalığı genetik bir hastalıktır. Bu yüzden hasta bireyler, çölyak hastalığına bebekliklerinden beri sahiptir fakat hastalığın belirtileri ilerleyen yaÅŸlarda ortaya çıkabilir. Yine de çölyak hastalığı nispeten yeni keÅŸfedilmiÅŸ bir hastalık olmasından ve bu konuda henüz yeterince ilerleme kaydedilememiÅŸ olmasından dolayı görüÅŸ ayrılıkları bulunmaktadır. Kimi araÅŸtırmacılar bu hastalığı bir bireyin ne kadar uzun süre anne sütü aldığına baÄŸlarken, kimileri ise çölyak hastalığının ana nedenini bir insanın olması gerektiÄŸinden daha erken yaÅŸta gluten tüketmeye baÅŸlaması olduÄŸunu düÅŸünürler.
Ä°lginizi çekebilir: Çölyak Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır? Etkili Bir Yöntem Midir?
Çölyak hastalığı vücutta kendini ince bağırsakta oluÅŸan bir reaksiyon sonucu gösterir. Bu reaksiyonu kısaca açıklamak gerekirse, vücuda glüten içeren bir ürün girdiÄŸinde ince villus adı verilen bir yapının zarar görmesi olarak özetlenebilir. Bunun sebebi, gluten içerikli ürünün emiliminin yapılamamasıdır. Bu durumda da bağışıklık sistemi bu reaksiyonun farkına varır ve karşılığında ince bağırsağınıza zarar verir. Sonuç olarak villüsler bağışıklık sisteminin bu tepkisi sonucu zarar görür, neredeyse dümdüz hale gelirler ve iÅŸlerini yapamamaya baÅŸlarlar. Bu yönünden dolayı çölyak hastalığı ayrıca oto-immun, yani kendi bağışıklık sistemine zarar veren hastalıklar kategorisine girer.
Ne yazık ki çölyak hastalığının ÅŸu an itibariyle bilinen tek tedavisi gluten tüketmemektir. Bunu da glutensiz bir diyetle baÅŸarabilirsiniz. Glutensiz bir diyet hazırlamak konusunda uzman doktorlardan yardım almanız gerekmektedir.
Glutensiz bir diyete baÅŸladığınız vücudunuzdaki belirtiler kısa zamanda yok olacaktır. Fakat ne yazık ki uzun vadeli bir çözüm için bireyin ömür boyu bir daha asla gluten tüketmemesidir. Bu konuda hiçbir çölyak hastası istisna deÄŸildir yan hepsinin glutensiz bir diyet yapması gerekir.
Çölyak hastalığı, ne yazık ki modern dünyanın getirdiÄŸi hastalıklardan sadece bir tanesidir. Tedavi adına yapılabilecek tek ÅŸey gluten tüketmemektir. Bu basit adım yerine getirilirse, bireye herhangi bir zarar vermez fakat yine de küçük yaÅŸtan itibaren birey üzerinde hem fiziksel hem mental etkiler bırakabilir. Bu yüzden çölyak kesinlikle ciddiye alınması gereken bir hastalıktır ve çölyak hastası bireylere olabildiÄŸince anlayışlı davranmamız, onlara farklı hissettirmememiz gerekmektedir.
Ä°lginizi Çekebilir: DoÄŸru Çölyak Diyeti Nasıl Yapılmalıdır? Rehber NiteliÄŸinde
Çölyak hastalığının tanısını koymak hiç de kolay deÄŸildir. Bunun sebebi çölyak hastalığının belirtileri diÄŸer birçok hastalıkla benzerlik göstermektedir. Bu yüzden tanı kesinlikle bu alanda uzman kiÅŸiler tarafından yani gastroenterologlar tarafından konulmalıdır. Gastroenterologlar yaptıkları ince bağırsak biyopsisi ve kan tahliliyle bir bireyin çölyak hastası olup olmadıklarını anlayabilirler.