Çölyak Hastalığı Nedir ve En Önemli Belirtileri Nelerdir?

Çölyak hastalığı nedir denildiğinde kısaca; çölyak, gluten ürünlerine karşı ince bağırsakta gerçekleşen olumsuz bir reaksiyon dolayısıyla ortaya çıkan bir sindirim sistemi hastalığıdır, diyebiliriz. Halk arasında gluten alerjisi olarak da bilinen çölyak hastalığının belirtileri her bireyde kendini farklı bir şekilde göstermektedir. Bu yüzden çölyak hastalığının belirtileri nedir sorusuna her zaman kesin bir cevap vermek pek de mümkün değildir.

Çölyak Hastalığı Kimlerde Görülür? Çölyak Bulaşıcı Mıdır?

Çölyak hastalığı, ailesinde bu hastalığa sahip kişiler olan bireylerde daha sık görülmektedir. Çölyak bulaşıcı olmamakla beraber, genetik bir hastalık olarak adlandırılabilir. Genetik bir hastalık olmasına rağmen, çölyak olan bir bireyin çocuklarının da kesinlikle çölyak olacağını söylemek pek doğru olmaz.

Öte yandan çölyak hastalığı vücutta doğumdan itibaren kendini göstermeyebilir, çölyak hastalığı belirtileri kendisini ilerleyen yaşlarda gösterebilir. Hastalığın ilerleyen yaşlarda ortaya çıkmasını tetikleyen etmenler ciddi stres, sıkıntı, baskı ve benzeri durumlar olabilir.

Çölyak Hastalığını Belirtileri Nelerdir?

Çölyak hastalığı belirtileri, her yaş grubuna ve her bireye göre değişkenlik gösterebilir. Bu hastalığın çocuklarda kronik ishal, kusma, kilo kaybı, iştahsızlık gibi belirtileri bulunurken, yetişkinlerde ise kansızlık, kemik zayıflığı, yorgunluk ve karın ağrıları gibi çok çeşitli ve acı verici belirtileri vardır. Ayrıca fiziksel belirtilerinin yanı sıra çocuklarda sinir ve öfke de çölyak hastalığının en önemli belirtilerinden biri olarak gösterilir. Yani Çölyak hastalığının vücutta hem psikolojik hem de fiziksel etkileri vardır.

Her birey için farklılık gösteren bu belirtilerin aynı zamanda şiddetleri de kişiden kişiye değişiklik gösterebilmektedir. Bu yüzden çölyak hastalığının tanısı kesinlikle bir gastroenterolog gözetiminde koyulmalıdır. Eğer sizde çölyak hastalığı olduğunu düşünüyorsanız, semptomlarınızı uzman bir doktora anlatarak bilgi almalısınız.

İlginizi çekebilir: Çölyak Hastalığı Neden Olur? Kalıcı Bir Hastalık Mıdır?

Bir Birey Nasıl Çölyak Hastalığına Yakalanır? Çölyak Olmamak İçin Neler Yapabiliriz?

Daha önce de belirttiğimiz gibi çölyak hastalığı genetik bir hastalıktır. Bu yüzden hasta bireyler, çölyak hastalığına bebekliklerinden beri sahiptir fakat hastalığın belirtileri ilerleyen yaşlarda ortaya çıkabilir. Yine de çölyak hastalığı nispeten yeni keşfedilmiş bir hastalık olmasından ve bu konuda henüz yeterince ilerleme kaydedilememiş olmasından dolayı görüş ayrılıkları bulunmaktadır. Kimi araştırmacılar bu hastalığı bir bireyin ne kadar uzun süre anne sütü aldığına bağlarken, kimileri ise çölyak hastalığının ana nedenini bir insanın olması gerektiğinden daha erken yaşta gluten tüketmeye başlaması olduğunu düşünürler.

İlginizi çekebilir: Çölyak Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır? Etkili Bir Yöntem Midir?

Çölyak Hastalığı Vücutta Kendini Nasıl Gösterir?

Çölyak hastalığı vücutta kendini ince bağırsakta oluşan bir reaksiyon sonucu gösterir. Bu reaksiyonu kısaca açıklamak gerekirse, vücuda glüten içeren bir ürün girdiğinde ince villus adı verilen bir yapının zarar görmesi olarak özetlenebilir. Bunun sebebi, gluten içerikli ürünün emiliminin yapılamamasıdır. Bu durumda da bağışıklık sistemi bu reaksiyonun farkına varır ve karşılığında ince bağırsağınıza zarar verir. Sonuç olarak villüsler bağışıklık sisteminin bu tepkisi sonucu zarar görür, neredeyse dümdüz hale gelirler ve işlerini yapamamaya başlarlar. Bu yönünden dolayı çölyak hastalığı ayrıca oto-immun, yani kendi bağışıklık sistemine zarar veren hastalıklar kategorisine girer.

Çölyak Hastalığının Tedavisi Nedir? Ne Kadar Sürer?

Ne yazık ki çölyak hastalığının şu an itibariyle bilinen tek tedavisi gluten tüketmemektir. Bunu da glutensiz bir diyetle başarabilirsiniz. Glutensiz bir diyet hazırlamak konusunda uzman doktorlardan yardım almanız gerekmektedir.

Glutensiz bir diyete başladığınız vücudunuzdaki belirtiler kısa zamanda yok olacaktır. Fakat ne yazık ki uzun vadeli bir çözüm için bireyin ömür boyu bir daha asla gluten tüketmemesidir. Bu konuda hiçbir çölyak hastası istisna değildir yan hepsinin glutensiz bir diyet yapması gerekir.

Çölyak hastalığı, ne yazık ki modern dünyanın getirdiği hastalıklardan sadece bir tanesidir. Tedavi adına yapılabilecek tek şey gluten tüketmemektir. Bu basit adım yerine getirilirse, bireye herhangi bir zarar vermez fakat yine de küçük yaştan itibaren birey üzerinde hem fiziksel hem mental etkiler bırakabilir. Bu yüzden çölyak kesinlikle ciddiye alınması gereken bir hastalıktır ve çölyak hastası bireylere olabildiğince anlayışlı davranmamız, onlara farklı hissettirmememiz gerekmektedir.
 

İlginizi Çekebilir: Doğru Çölyak Diyeti Nasıl Yapılmalıdır? Rehber Niteliğinde

Çölyak Hastalığının Tanısı Nasıl Konur?

Çölyak hastalığının tanısını koymak hiç de kolay değildir. Bunun sebebi çölyak hastalığının belirtileri diğer birçok hastalıkla benzerlik göstermektedir. Bu yüzden tanı kesinlikle bu alanda uzman kişiler tarafından yani gastroenterologlar tarafından konulmalıdır. Gastroenterologlar yaptıkları ince bağırsak biyopsisi ve kan tahliliyle bir bireyin çölyak hastası olup olmadıklarını anlayabilirler.