Çölyak hastalığı bağırsaklarda besin maddelerinin sindiriminin ve emiliminin bozulmasına yol açan bir hastalıktır. Çölyak hastalığı olan kiÅŸiler; buÄŸday, arpa, çavdar ve bir dereceye kadar yulafta da bulunan bir protein olan ‘gluten’ e karşı hassasiyet gösterirler. Bu kiÅŸiler gluten içeren gıdalarla beslendiklerinde ince bağırsaklarında oluÅŸan immunolojik reaksiyonlar sonucu hücrelerde iltihap ve hasar oluÅŸturur. OluÅŸan bu hasarla besin maddelerinin sindirimi ve emilimi bozulacağından, ishal ve zamanla vücutta bazı maddelerin eksikliÄŸi ortaya çıkar. Çölyak hastalığı genetik bir hastalıktır ve hastaların yüzde10 kadarında ailede çölyak hastalığı olan baÅŸka bireyler vardır. Bazı viral enfeksiyonlar, gebelik, stres durumları hastalığın ortaya çıkmasına sebep olabilir. Her yaÅŸta ortaya çıkarsa da 8-12 aylık çocuklarda ve 30-40 yaÅŸ aralığında daha sıktır. Ä°leri yaÅŸlarda da ortaya çıkabilmektedir. "Latent” veya "sessiz çölyak” hastalığı ise, bu hastalığa ait tipik bulguların olmadığı fakat kalıtsal yatkınlığı olan hastalar için kullanılan bir terimdir. Bu hastalarda zamanla çölyak hastalığı yerleÅŸir. Çölyak hastalığının gerçek sıklığı bilinmemekle birlikte kan bankasındaki kanlar üzerinde yapılan serolojik çalışmalar her 300 kiÅŸiden birinde bu hastalığın bulunabileceÄŸini düÅŸündürmektedir. AÅŸağıda yakın zamanda dünyamızı tehdit eden korona virüse karşı çölyak hastalarının dikkat etmesi gerekenlerle ilgili dünyada iki önemli Çölyak Hastalığı araÅŸtırma ve tedavi merkezi bildirileri yer almaktadır.
Columbia Üniversitesi’nin Çölyak Hastalığı Merkezi’nden Çölyak Hastalarında Koronavirüs ile Ä°lgili Bildiri: Koronavirüs yeni bir hastalık olduÄŸundan, çölyak hastalığı olan kiÅŸiler için özellikle riski araÅŸtıran bir araÅŸtırma yoktur. Çölyak hastalığı zatürre ve zonaya neden olan pnömokok bakterileri ile enfeksiyon riskinin arttığı görülen kronik bir hastalıktır. Ek olarak, influenza enfeksiyonları (grip) ile daha kötü sonuçlar ve hepatit B ile aşılamaya yetersiz yanıt riski artmış gibi görünmektedir. Yine de bu riskler, çeÅŸitli çalışmalarda ölçülebilir olsa da, küçük boyuttadır. Çölyak hastalığı olanların, özellikle yaÅŸlı bireylerin, bu yeni virüsle enfeksiyonlarla ilgili daha kötü sonuç riski altında olabileceÄŸini düÅŸünmek mantıklıdır. Bu veriler ışığında, bireyler el hijyeni ve mümkünse sosyal mesafe de dahil olmak üzere genel topluma verilen hastalıkları önleme tavsiyelerini yakından takip etmelidir. Ek olarak, çölyak hastalığı olanların hastalığa uygun tıbbi bakımı takip etmelerini saÄŸlamak önemlidir.
Massachusetts Genel Hastanesi Çölyak AraÅŸtırma ve Tedavi Merkezi'nden Çölyak Hastalarında Koronavirüs ile Ä°lgili Bildiri: Çölyak Hastalıkları Vakfı Tıbbi Danışma Kurulu üyesi, Massachusetts Çölyak AraÅŸtırma ve Tedavi Merkezi Genel Hastanesi Müdürü Dr. Alessio Fasano, 13 Mart 2020 tarihli videosunda, çölyak hastalığı olan kiÅŸilerin bağışıklığı zayıflamış olarak kabul edilebileceklerini, ancak daha duyarlı olabileceÄŸini belirtmiÅŸtir. Aktif çölyak hastalığı varsa COVID-19'a (korona virüs) daha hassas olabileceklerini belirtirken çölyak hastalığı iyi tedavi edilirse, kiÅŸiler diyetlerine dikkat ederse duyarlılığın genel toplumdakiyle benzer olduÄŸunu söylemektedir.
