Çölyak Hastalığı ve Nörolojik Sorunlar
29.11.2020
Çölyak hastalarında bu hastalığa baÄŸlı olarak nadir de olsa nörolojik belirti ve bozukluklar görülebilmektedir. Hastaların bir kısmında barsaklarda oluÅŸan inflamasyon (yangı) sonucu salgılanan inflamatuar hücreler, interlökin, 6, 8, tümör nekrozis faktör alfa ve genel inflamasyon belirteçlerinden c reaktif protein, sedimentasyon ve salınan antikorların santral sinir sistemindeki nöronlarla çapraz reaksiyona girmesi sonucu uygunsuz nöronal uyarım, nörotoksisite olabilmekte ve bu durum epileptik nöbetler, periferik sinirlerin etkilenmesine baÄŸlı olarak nöropati belirtileri (vücudun herhangi bir yerinde ya da birden fazla noktada uyuÅŸukluk, hissizlik yanma ve karıncalanma hissi), baÅŸ aÄŸrısı, kas zayıflığı, serebellumdaki (beyincik) hücrelerin dejenerasyonu ve nörotransmitterlerdeki (sinir sistemindeki hücrelerden salınan sistemin çalışmasına yarayan kimyasallar) deÄŸiÅŸikliÄŸe baÄŸlı olarak ataksi (dengesiz yürüme) ve beyin korteksindeki nöronlarla etkileÅŸimi ve fonksiyonlarının bozulması sonucu duygudurumda dalgalanma, depresyon, bellek bozuklukları hatta nadiren kalıcı biliÅŸsel bozukluk (demans) geliÅŸebilmektedir.
Ayrıca genellikle demir eksikliÄŸi anemisi baÅŸta olmak üzere nadiren diÄŸer vitaminlerin (b12, folat, d vitamini vs), protein ve yaÄŸların barsaklardan yeterli emilememesi veya diyet nedeniyle yeterince alınmaması sonucunda da bazı nörolojik bozuklukların geliÅŸimi kolaylaÅŸabilmektedir.
Çölyak hastalığının kendisi ve/veya diyet uygulanmaması nörolojik belirtilere neden olabilmekle birlikte düzenli bir ÅŸekilde uygulanan glutensiz diyetin inflamasyon ve otoimmun yanıtı azaltacağından hastaların bir kısmında muhtemel oluÅŸabilecek nörolojik sorunları engelleyebileceÄŸi düÅŸünülmektedir. Bu nedenle hastaların diyetlerine azami ÅŸekilde dikkat etmeleri, nörolojik belirtiler açısından kendilerini takip etmeleri, bir ÅŸikâyetleri olduÄŸunda uzmana baÅŸvurmaları ve muayene sırasında çölyak hastası olduklarını belirtmeleri çok önemlidir.