Çölyak Hastalığı ve Psikiyatrik Sorunlar

Çölyak hastalarında, özellikle bazı psikiyatrik belirti ve bozukluklar toplum genelinden daha sık görülebilmektedir. Bunlara bakıldığında psikososyal zorlanmalara neden olan gluten alındığında hastalarda oluÅŸan karın aÄŸrısı, midede rahatsızlık hissi, ishal gibi ÅŸikayetlerin kiÅŸilerin günlük iÅŸlevselliklerini bozması, kiÅŸiye süregen bir rahatsızlık hissi vermesi, bu nedenle kiÅŸinin yaÅŸadığı sosyal sorunlar, diÄŸer kiÅŸilerden ayrı yemek zorunda kalması sonucu yalnızlık hissi, kronik bir hastalıkla yaÅŸamanın zorluÄŸu, istediÄŸi ÅŸeyleri serbestçe yiyememe neticesinde özgüven ve kiÅŸisel özgürlük hissinde azalma görülebilmektedir.
 
Ayrıca biyolojik olarak da gluten alımı sonucu oluÅŸan inflamasyon (yangı) ve bunun sonucunda salgılanan inflamatuar hücreler, interlökin, 6, 8, tümör nekrozis faktör alfa ve genel inflamasyon belirteçlerinden c reaktif protein, sedimentasyon  ve salınan antikorların santral sinir sistemindeki nöronlarla çapraz reaksiyona girmesi sonucu uygunsuz nöronal uyarım, nörotoksisite olabilmekte ve bu durum çocuklarda huysuzluk, huzursuzluk ve dikkat eksikliÄŸi baÅŸta olmak üzere çocuk ve eriÅŸkinlerde duygudurumda dalgalanma ve oynaklık, kaygı belirtileri, depresyon, psikoz ve algı bozuklukları gibi psikiyatrik belirti ve bozukluklara neden olabilmektedir. Ayrıca demir eksikliÄŸi anemisi baÅŸta olmak üzere nadiren diÄŸer vitaminlerin (b12, folat, d vitamini vs), protein ve yaÄŸların barsaklardan yeterli emilememesi veya diyet nedeniyle yeterince alınmaması sonucunda da bazı psikiyatrik bozuklukların geliÅŸimi kolaylaÅŸabilmektedir.
 

Çölyak hastalığının kendisi ve/veya diyet uygulanmaması psikiyatrik belirtilere neden olabilmekle birlikte düzenli bir ÅŸekilde uygulanan glutensiz diyetin inflamasyon ve otoimmun yanıtı azaltacağından hastaların bir kısmında muhtemel oluÅŸabilecek psikiyatrik sorunları engelleyebileceÄŸi düÅŸünülmektedir. Bu nedenle hastaların diyetlerine azami ÅŸekilde dikkat etmeleri, psikiyatrik belirtiler açısından kendilerini takip etmeleri, bir ÅŸikâyetleri olduÄŸunda uzmana baÅŸvurmaları ve muayene sırasında çölyak hastası olduklarını belirtmeleri çok önemlidir.