GLUTENSİZ BESLENME ÇANTASININ HAZIRLANMASI. 1. BÖLÜM

ÇocuÄŸunuz glutene duyarlıysa veya çölyak hastalığından muzdaripse, okula beslenme çantasında glutensiz yiyecekler götürmesi gerekir. Özellikle çocuÄŸunuz ilkokul veya anasınıfına ilk defa gidecek ise okula alışma sürecinde ebeveynlere önemli görevler düÅŸmektedir. Gerek çocuÄŸun diÄŸer arkadaÅŸlarıyla uyumu gerekse okul hayatına adabtasyonu problemli olabilir. Çocuklar genellikle çölyak hastalığı veya gluten hassasiyetini gizleme eÄŸilimine girerler, bu ise onları diyetlerinden taviz verme eÄŸilimine sokar. Gerek beslenme saatlerinde gerekse teneffüslerde arkadaÅŸlarıyla beraber hareket etme veya onlarla beslenme çantalarındaki yiyecekleri paylaÅŸma duygusuyla hareket etmesi en fazla karşılaşılan davranış biçimlerindendir. Ebeveynlerin yanlarında bulunmaması onları diyeti bozma tehlikesiyle karşı karşıya kalmalarına neden olur. Ancak veliler önceden hazırlıklı olur ve tedbirler alır ise bu tehlike en aza indirilebilir. Veliler olarak siz glutensiz yemekleri hazırlarsanız, sınıf arkadaÅŸları arasında glutensiz bir yemeÄŸin tadını çıkarmalarını saÄŸlayacak ve sizde ebeveyn olarak kendinizi rahat hissedeceksiniz.


1.Bölüm: Tehlikelerin belirlenmesi ve önlem alınması

Öncelikle çocuÄŸunuz kendi hastalığının farkında mı? Nelere, ne için dikkat etmesi gerektiÄŸini biliyormu? Bunun için önceden hazırlamanız gerekmektedir. Tüm detayıyla çocuÄŸunuzu bilgilendirmelisiniz. Gluten içeren veya içeriÄŸini bilmediÄŸi yiyecekleri yememesi gerektiÄŸini söylemeli ve bu konuda uyarmalısınız.

ÇocuÄŸunuzun bu hassasiyetini sınıf öÄŸretmeni ile paylaÅŸmalı ve bu konuda sınıf öÄŸretmenini de bilgilendirmelisiniz. Zira gluten hassasiyeti veya çölyağı sınıf öÄŸretmeni daha önce hiç duymamış veya önemini bilmiyor olabilir. Sınıf öÄŸretmeni ile paylaşır iseniz diyetini bozmama konusunda size yardımcı olacaktır. Hatta çocuÄŸunuza ikram edilen ÅŸeylere karşı bile tedbir alıp, bu konuda onu koruma altına alabilir.

ÇocuÄŸunuz beslenme saatinde öncelikle çantasında glutensiz ürünleri hazır bulundurmalısınız. ArkadaÅŸlarının ikramlarını almamalarını, ancak kendisinin onlara çok rahat ikramda bulunabileceÄŸini söyleyebilirsiniz. Hatta ikram konusunda özendirebilirsiniz. Çünkü kendi yiyeceklerinden eÄŸer arkadaÅŸları yer ise, kendini daha rahat ve huzurlu hissedecektir.

Teneffüslerde özellikle kantinden veya dışarıdan herhangi bir yerden birÅŸeyler yememesi konusunda uyarmalısınız. Teneffüs aralarında çocukların genellikle kraker, simit, çikolata gibi ürünleri tüketeceÄŸini ön görüp, bunlara heveslenmemesi için daima çantasında bu ürünlerden bulundurmanız diyetini bozma tehlikesine karşı çok büyük önlem almanıza neden olacaktır.


Glutensiz içeriklerin seçilmesi

1) Glutensız ürünler hakkında bilgi edinin. Gluten, buÄŸday, arpa ve çavdarın içinde bulunan proteindir. Katkı maddelerinin çoÄŸunda baÅŸta un olmak üzere temel gıda maddeleri bulunur ayrıca gluten soya sosu gibi daha az belirgin ürünler de bulabilir. Glutensız bir diyet, bu katkı maddeleri veya ürünleri içermeyen beslenme anlamına gelir.
Glutensiz diyet, çölyak hastalığını tedavi etmek ve glutene duyarlı çocukları korumanın en iyi yoludur. Çölyak hastalığı diyare, karın aÄŸrısı, kusma, besin maddelerinin kaybı ve geliÅŸmede gecikme gibi belirtilerle bağırsakta oluÅŸan otoimmün bir hastalıktır. Gluten hassasiyeti ve intoleransı, çölyak hastalığının semptomlarına ek olarak, eklemlerde aÄŸrı, sertlik ve baÅŸ aÄŸrısı gibi semptomları da içerir.

Gluten, gluten intoleransı olan çocuklar için toksin gibi davranır, zira saÄŸlıklı gıdalardaki besin maddelerini emme yeteneÄŸini engeller. Çölyak hastalığı olmayan çocuklar için, glütensiz bir diyet onları tahıllar, makarna ve ekmek gibi gıdalarda bulunan Demir ve B vitamini gibi önemli besin maddelerinden mahrum bırakabilir, bu nedenle çocuÄŸunuz sıkıntı çekmiyorsa, glutensiz bir diyet gerekli olmayabilir.

2) ÇocuÄŸunuza gluten hakkında eÄŸitim verin. Glutenin ne olduÄŸunu, hangi gıdaların gluteni içerdiÄŸini ve çocuÄŸunuza glutenden kaçınma nedenlerini açıklayın.
ÇocuÄŸunuzu glutensiz bir diyetin faydaları konusunda eÄŸitmeniz, okuldaki arkadaÅŸlarından daha farklı öÄŸle yemekleri bulundurma damgasını azaltmaya ve çocuÄŸunuzu glutensiz olmayan yiyecekleri arkadaÅŸlarından almama konusunda cesaretlendirmiÅŸ olacaktır.


3) Glutensiz gıdalar genellikle gıdanın milyonda 20 parça gluten içermesidir.

Glutenin daha belirgin kaynaklarını kontrol ederek baÅŸlayın: buÄŸday, arpa veya çavdar.

Gevrekler, bira mayası, dinkel (buÄŸday türleri) graham unu, irmik, modifiye buÄŸday niÅŸastası, malt ve malt içeren herhangi bir ürün (malt ekstrakt, malt sirke, malt aroması, malt ÅŸurubu) ve çavdar ekmeÄŸi gluten içerir.

4) Ekmek, tahıllar, cipsler, krakerler, bisküviler, bazı çikolatalar, makarna, baharatlar, soslar ve çorbalar (özellikle yoÄŸunlaÅŸtırıcı olarak un kullanan kremalı çorbalar) gluteni içerdiÄŸinden bu gıdaları satın aldığınızda özel dikkat gösterin. Bu gıdaların glutensiz versiyonlarını arayın, çünkü bu ürünlerin birçoÄŸu ticari olarak glutensiz halde mevcuttur.


5) Ä°ÅŸlenmiÅŸ ve paketlenmiÅŸ yiyeceklerden uzak durun. Birçok iÅŸlenmiÅŸ gıdada, (sosisler gibi) çocuÄŸunuzun kazayla tüketebileceÄŸi gluten bulunur. Ä°ÅŸlenmiÅŸ et ürünleri de ayrıca gluten veya tahıl içerebilir. Ekmek unu, kurabiye kırıntısı, yenilebilir niÅŸasta, zenginleÅŸtirilmiÅŸ un, protein, malt ÅŸurubu ve irmikte de gluten bulunabilir.

6) Gluten içermeyen gıdaları çocuÄŸunuzun öÄŸle yemeÄŸine dahil etmek her zaman daha güvenlidir ve iÅŸinizi kolaylaÅŸtırır. ÖrneÄŸin:

Yumurta ve süt ürünleri, örneÄŸin peynir, yoÄŸurt ve süt.
Domates, lahana, havuç, karnabahar, brokoli, fasulye, mısır ve patates gibi sebzeler.

Portakallar portakal, muz, çilek, kiraz, elma, kayısı ve karpuz gibi.
Tavuk, hindi, kırmızı et ve balık gibi her çeÅŸit taze et.


7) Unu glutensiz un ile deÄŸiÅŸtirin. Makarna, kurabiye ve ekmek gibi gıdaların glutensiz unlardan yapılmış olanlarını bulabilirsiniz. Evde piÅŸirme için glutensiz bir un kullanmayı planlıyorsanız, buÄŸday ununu glutensiz un ile deÄŸiÅŸtirmek ve aynı tarifleri yapmak çok kolay deÄŸildir. Glutensiz unlara örnekler: pirinç unu (beyaz ve kahverengi), mısır unu, kenevir unu ve patates unu.

8) Ailenizin geri kalanı gluteni yiyebilmesine raÄŸmen, çapraz kontaminasyon riskini azaltmak ve glutensiz yemekleri hızlı ve doÄŸru bir ÅŸekilde hazırlamanıza yardımcı olmak için buzdolabında bir rafı yalnızca glutensız ürünlerle doldurun.
Bütün aile giderek glutensiz yemeÄŸe baÅŸlarsa, yalnızca glutensiz ürünlerle dolu bir kiler veya bir buzdolabı, çapraz bulaÅŸma riskini ortadan kaldırır.