SaÄŸlıklı bireylerde glutensiz beslenme diyetleri Jessica Alba, Victoria Beckham gibi ünlülerin bu diyete baÅŸlamasıyla popüler oldu ve tüm dünyaya yayıldı. Ancak glutensiz diyetlerin saÄŸlıklı kiÅŸilerde ve çölyak hastalığı harici baÅŸka hastalıklarda yararlı olup olmadığı günümüzde halen net olmayan bir konu olma özelliÄŸini koruyor.
Glutensiz diyet günümüzde çölyak hastalığında kesin olarak önerilmekle birlikte yapılan araÅŸtırmalarda tutarsız sonuçlar olsa da günümüzde aÅŸağıdaki hastalıklara sahip bazı kiÅŸilerin glutensiz diyetten fayda görebileceÄŸi belirtilmektedir. Dünyada çölyak hastalarının ancak %5’ine teÅŸhis koyulduÄŸu düÅŸünülürse birçok kiÅŸinin teÅŸhis koyulmadan müphem ya da ciddi gastrointestinal ya da baÅŸka ÅŸikayetlerinin olduÄŸu da düÅŸünülmektedir. Ayrıca çölyak hastalığı olup da teÅŸhis koyulmamış hastalarda çölyak hastalığı aÅŸağıdaki hastalık belirtilerini taklit edip mevcut olan hastalığı da kötüleÅŸtirebileceÄŸinden glutensiz diyet kullanan kiÅŸilerde bu belirtilerde azalma görülebilmektedir.
Bu durumlar; eklem romatizması, kısırlık, osteoporoz (kemik erimesi), karaciÄŸer yetmezliÄŸi, anemi (kansızlık), migren, fibromiyalji, kronik yorgunluk, reflü, alerjiler cilt döküntüleri (dermatitis herpetiformis), ülseratif kolit, crohn hastalığı, diyabet (ÅŸeker hastalığı), huzursuz bacak sendromu, iyileÅŸmeyen vücut ve baÅŸaÄŸrıları, geçmeyen ve sebebi bulunamayan kaşıntılar, irritabl barsak sendromu, özellikle bazı kanserler (çölyaklılarda glütenin barsak kanserine yol açması gibi) baÅŸta olmak üzere hemen hemen tüm otoimmün hastalıklar (hashimato tiroiditi, romatoid artrit, lupus, Behçet gibi romatizmal hastalıklar vs), bazı kalp hastalıkları, bazı nörolojik ve psikiyatrik hastalıklar (depresyon, ÅŸizofreni, multipl skleroz, otizm), sporcularda performans artırmak için, diyet yapmak ve kilo vermek isteyenler olarak sıralanabilir.
Gluten içeren gıdalar listesine dikkat edilirse bu gıdaların önemli bir bölümü glutenden bağımsız olarak zaten saÄŸlıklı beslenme listesinde yer almamaktadır. Ancak unutulmamalıdır ki glutensiz diyetlerde temel bazı besin öÄŸeleri kısıtlayabilir ve bu öÄŸelerdeki vitaminler vs glutensiz besinlerden alınmazsa çeÅŸitli vitamin eksiklikleri vs görülebilir. Bu yüzden gluten hassasiyeti görülmüyor ise geliÅŸme çağındaki gençler, çocuklar, hamileler, yaÅŸlılar ve çok zayıf bireylerde gluten diyeti, mutlaka doktor ve diyetisyen kontrolünde yapılmalıdır.
