Dünya saÄŸlık örgütüne göre saÄŸlık fiziksel, ruhsal ve sosyal olarak iyilik hali olup; herhangi bir hastalığın olmaması durumu olarak tanımlanmaktadır. Stres genel anlamı itibariyle bir sistemdeki dengeyi, homeostazisi ve uyumu bozan bir etken olarak belirtilmekte olup; fiziksel, psikolojik, çevresel vs gibi çok çeÅŸitli stres etken ve türleri vardır. Canlılarda da bu iç dengeyi bozan enfeksiyon, çevre ÅŸartlarında deÄŸiÅŸiklik, yaÅŸamsal zorlanmalar vb birçok faktör stres etkeni olarak adlandırılır. KiÅŸinin psikolojik dengesini bozan, zorlayan etkenler de (özel hayat, aile ve iÅŸ yaÅŸamındaki sorunlar, geçmiÅŸ yaÅŸamındaki zorlayıcı etkenler vs) psikolojik stresör ve bu durum da psikolojik stres olarak anılmaktadır. Stresin otoimmun hastalıkların ortaya çıkmasında önemli bir etken olduÄŸu uzun yıllardır bilinmektedir. Otoimmun bir hastalık olduÄŸu bilinen çölyak hastalığıyla stresin iliÅŸkisini araÅŸtıran araÅŸtırmaların sonuçları çeliÅŸkilidir. Bazı çalışmalarda psikolojik stresle çölyak hastalığının geliÅŸimi ya da hastalık gidiÅŸatının kötüleÅŸmesi arasında iliÅŸki bulunmuÅŸken bazı çalışmalarda bu iliÅŸki gösterilememiÅŸtir. Aslında çölyak hastalığı ile psikolojik stres arasındaki iliÅŸki büyük olasılıkla iki yönlüdür. Yani stres çölyak hastalığını tetikleyebileceÄŸi, hastalardaki hastalık belirtilerini artırabileceÄŸi gibi çölyak hastalarında da psikolojik stresin daha fazla olabileceÄŸi bilinmektedir. Zira yaÅŸam boyu bir diyete sadık kalmanın, hastalıktan kaynaklanıyor olabilecek bazı yaÅŸamsal, fiziksel ve ruhsal sorunlarla (diyete baÄŸlı kalmanın maliyeti; sosyal ortamlarda diyet yapmanın güçlüÄŸü; çölyakla iliÅŸkili kemik erimesi, geliÅŸme geriliÄŸi gibi birçok fiziksel hastalık; depresyon, biliÅŸsel zayıflama gibi nöropsikiyatrik belirtiler vs) mücadele etmenin zorlukları da kiÅŸilerdeki stres düzeyini artırmaktadır.
Her ne kadar psikolojik stres etkenlerini tamamen ortadan kaldıran bir yaÅŸam biçimi olmasa da kiÅŸilerin ruhsal durumlarını da fiziksel saÄŸlıkları kadar önemsemeleri, yaÅŸamdaki zorlanmalara karşı uygun baÅŸetme stratejileri geliÅŸtirebilmeleri, baÅŸ edemedikleri sorunlarda da çevrelerinden ya da bu durum bir fiziksel ruhsal patolojiye yol açtıysa uzmanlardan yardım almaları gerektiÄŸi kiÅŸilerin yaÅŸam kaliteleri açısından önem arz etmektedir.
