28.11.2020
Glutensiz ürünler genellikle büyük marketlerde ve çölyak hastalarına hizmet vermek amacıyla faaliyet gösteren gıda iÅŸletmelerinde satılmaktadır. Çölyak hastalarının saÄŸlıklı bir yaÅŸam sürdürebilmeleri açısından glutensiz ürünlere duyulan gereksinim oldukça yüksektir. Daha önceki dönemlerde glutensiz ürünlere eriÅŸim konusunda büyük sıkıntılar yaÅŸanmaktaydı. Özellikle son yıllarda çölyak hastalığına karşı bir bilincin oluÅŸmaya baÅŸlamasıyla birlikte, glutensiz ürünlerin üretimi ve satışı da yaygınlık kazanmaya baÅŸlamıştır. Glutensiz ürünler son derece güvenlidir ve gönül rahatlığı ile tüketilmelerinde herhangi bir sakınca bulunmamaktadır.
Ä°lginizi Çekebilir: GlutensizÜrün Alırken Mutlaka Bu Maddelere Dikkat Edin!
Çölyak hastalığı riski, aile ve akrabalarından herhangi birinde çölyak bulunan kiÅŸilerde daha yüksektir. Bu da çölyak hastalığının, hastanın genetik hikayesi ile doÄŸrudan iliÅŸkili olduÄŸunu göstermektedir. Bununla birlikte çölyak açısından tanımlanmış olan farklı risk grupları da mevcuttur. Bir diÄŸer risk grubu olarak Down sendromu ve Turner sendromu bulunan kiÅŸilerden söz etmek mümkündür. Ayrıca diyabet, tiroid ve Addison hastalığı gibi endokrin hastalıklara sahip olan kiÅŸilerde de çölyak görülme sıklığı yüksektir. Çölyak hastalığı riski taşıyan diÄŸer gruplar ise ÅŸunlardır:
Çölyak hastalığına neden olan durum ne olursa olsun, tedavi glutensiz ürünler kullanılarak yapılabilmektedir. Çölyak hastalığını tetikleyen diÄŸer hastalıkların kontrol altına alınması, çölyak hastalığını ortadan kaldırmamaktadır.
Ä°lginizi Çekebilir: Çölyak Hastalarının En Çok Tercih EttiÄŸi 10 Glutensiz Marka
Çölyak hastaları ya da onların ihtiyaçları için alışveriÅŸ yapan yakınları, ürünler üzerinde bulunan "glutensiz” etiketine dikkat etmelidir. Çölyak konusunda hem devlet bazında hem de halk bazında yaÅŸanan bilinçlenme ile bu alanda bazı düzenlemeler yapılmıştır. Çölyak hastaları için özel olarak üretilmiÅŸ olan glutensiz ürünlerin üzerinde, bu durumu ifade eden bazı semboller ile açıklamalar bulunmaktadır. En çok kullanılan "glutensiz” sembolü, üzerinde çapraz bir çizgi bulunan buÄŸday resmidir. Ayrıca bu ürünlerin açıklama kısımlarında da glutensiz olduklarına dair bilgilendirmeler bulunmaktadır.
Gluten yalnızca tahıllarda bulunan bir madde deÄŸildir. Besin olmayan bazı ürünlerde de glutene rastlamak mümkündür. Bu ürünlerin neler olduklarının bilinmesi, çölyak hastalarının kendilerini koruyabilmeleri adına önemlidir. Besin olmayan gluten kaynaklarının başında reçete ile satılan ilaçlar ile vitamin kapsülleri yer almaktadır. Eser miktarda da olsa gluten barındıran ilaçlar, çölyak hastaları açısından kullanışlı deÄŸildir. Bu yüzden de herhangi bir hastalık nedeni ile doktora gidildiÄŸi zaman çölyak hastalığının bildirilmesi gereklidir. Bununla birlikte ağız ve diÅŸ bakımı için kullanılan bazı gargarlarda da gluten bulunmaktadır. Ayrıca ruj ve diÅŸ macunu baÅŸta olmak üzere bazı kozmetik ürünlerinde de glutene rastlamak mümkündür.
Çölyak hastalarının beslenme konusunda glutensiz ürünlertüketmesi son derece önemli bir husustur. Glutensiz diyete uymaları gereken çölyak hastalarının buÄŸday, arpa, yulaf ve çavdar gibi tahıllar ile bu tahıllardan yararlanılarak üretilmiÅŸ olan iÅŸlenmiÅŸ gıdalardan uzak durmaları elzemdir. Et, meyveler ve sebzeler gluten içermediÄŸinden dolayı bunların tüketiminde herhangi bir kısıtlama söz konusu deÄŸildir. Ancak sosis, salam gibi iÅŸlenmiÅŸ et ürünlerinden uzak durulmalıdır. Ayrıca pirinç, mısır, soya unu gibi ürünlerde de gluten yoktur.
Çölyak tedavisinin ilk aylarında süt ve süt ürünlerini tüketmemek, diyetin kısa sürede daha etkili olabilmesi açısından tavsiye edilmektedir. Ancak ilerleyen aylarda süt ürünleri tüketilmesinde de herhangi bir sakınca bulunmamaktadır. Cipsler baÅŸta olmak üzere paketlenmiÅŸ atıştırmalıkların da büyük bir kısmında gluten mevcuttur. Çölyak hastaları için unlu mamuller yapılacağı zaman glutensiz un kullanımına özen gösterilmelidir. Ayrıca bu hususta, yalnızca çölyak hastalarına yönelik hizmet veren ve glutensiz ürünler üreten iÅŸletmelerin tercih edilmesi de avantajlıdır.